علائم کمبود آهن و راه های درمان آن در کودکان
علائم کمبود آهن و راه های درمان آن در کودکان
کمبود آهن در کودکان به معنی کاهش سطح آهن در بدن کودک است که می تواند باعث کاهش تولید و عملکرد سلول های قرمز خون شود.
این کمبود می تواند علائمی مانند خستگی، کاهش تمرکز، ضعف، بی حالی، افت شاهدگی، تنگی نفس، سردرد، بی خوابی، کاهش اشتها، افزایش حساسیت به عفونت ها و ضعف سیستم ایمنی را در کودکان ایجاد کند.
علل کمبود آهن در کودکان شامل مصرف غذایی نامناسب، افزایش نیاز به آهن در دوران رشد، خونریزی های مزمن مانند نزدیکی به نوعی عفونت، خونریزی از دستگاه گوارش، کم خونی مزمن و عدم جذب کافی آهن از غذا توسط بدن است.
کودکان مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن ممکن است به راحتی خسته شوند، پوست، لب های رنگ پریده و ضربان قلب تند داشته باشند.
بهتر است کم خونی فقر آهن با آزمایش خون در طی معاینات معمول پزشکی تشخیص داده شود.
کم خونی ناشی از فقر آهن خفیف معمولاً با مصرف یک رژیم غذایی غنی از آهن یا مصرف مکمل های آهن خوراکی درمان می شود.
آهن چیست؟
آهن یک ماده مغذی مهم است که در عملکرد های مختلف بدن از جمله انتقال اکسیژن در خون نقش دارد.
در نتیجه وجود آن برای رشد مغز کودک و تامین انرژی زندگی روزمره حیاتی است.
آهن به انتقال اکسیژن از ریه ها به سایر نقاط بدن (به‌خصوص برای ذخیره و استفاده ماهیچه ها از اکسیژن) کمک می کند.
اگر رژیم غذایی کودک شما فاقد آهن باشد، ممکن است دچار بیماری به نام کمبود آهن در کودکان شود.
نوزادان، کودکان نوپا، پیش دبستانی ها و نوجوانان بیشتر در معرض خطر کمبود آهن هستند که عمدتاً به دلیل افزایش نیاز بدن آن ها به آهن در طول دوره های رشد و تکامل سریع است.
این عارضه می تواند در سطوح مختلفی، از کمبود خفیف تا کم خونی ناشی از فقر آهن (وضعیتی که در آن گلبول‌های قرمز سالم به اندازه کافی در خون یافت نمی شوند) رخ دهد.
بنابراین کودکی که رژیم غذایی او آهن کافی را تامین نمی کند، در نهایت دچار کم خونی ناشی از فقر آهن می شود.
کمبود آهن درمان نشده می تواند بر رشد و تکامل کودک تأثیر منفی بگذارد.
علائم کمبود آهن در کودکان
علائم کمبود آهن در کودکان ممکن است متفاوت باشد و به علت شدت کمبود آهن در بدن کودک متغیر باشد.
برخی از علائم کمبود آهن در کودکان عبارتند از:
• خستگی و بی حالی بیشتر از حد معمول
• کاهش تمرکز و توجه
• سردرد
• افزایش خطر ابتلا به عفونت ها
• تنگی نفس در صورت فعالیت بیشتر
• بی خوابی
• کاهش اشتها
• درد شکم و اسهال
• تغییرات در رفتار کودک مانند بی اشتهایی یا عدم تمایل به بازی کردن
• رنگ پریدگی در لب ها و یا ناخن ها
• مشکلات رفتاری به صورت افزایش تحریک پذیری یا بی قراری
• بروز زخم یا تورم زبان
• طحال بزرگ شده
• افزایش تعریق
• دست و پاهای سرد
دلایل مهم کمبود آهن در کودکان
از دلایل کمبود آهن که می تواند منجر به کم خونی شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- رژیم های غذایی حاوی آهن کم
توصیه می شود که در شش ماه اول کودک فقط با شیر مادر تغذیه کند، اما شیر مادر آهن زیادی ندارد.
بنابراین نوزادانی که فقط با شیر مادر تغذیه می شوند، ممکن است دچار فقر آهن شوند.
در سنین بزرگ تر نیز شیرخواران و کودکان نوپا ممکن است بر اثر تغذیه ناسالم آهن کافی را از رژیم غذایی خود دریافت نکنند.
به همین دلیل، نوع تغذیه در کودکان تاثیر زیادی در بروز کمبود آهن دارد.
لازم به ذکر است که هر بار فقط مقدار کمی از آهن موجود در غذا توسط بدن جذب می شود.
2- تغییرات بدن
هنگامی که بدن دچار جهش رشد در دوران نوزادی، کودکی و نوجوانی می شود، برای ساخت گلبول های قرمز بیشتر به آهن بیشتری نیاز دارد.
در نتیجه احتمال بروز عارضه کمبود آهن نوزاد یا کودک وجود دارد.
3- مشکلات دستگاه گوارش
جذب ضعیف آهن پس از انجام برخی از انواع جراحی های گوارشی رایج است.
وقتی کودک غذاهای حاوی آهن را میل می کند، بیشتر آهن در قسمت فوقانی روده کوچک جذب می شود.
هرگونه ناهنجاری در دستگاه گوارش می تواند جذب آهن را تغییر داده و باعث کم خونی ناشی از فقر آهن حتی در کودکان شود.
4- از دست دادن خون زیاد
خونریزی در اثر جراحت، تصادف یا خونریزی گوارشی می تواند باعث کاهش آهن بدن شود.
5- ژنتیک
به ندرت کودکان مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن مقاوم به آهن (IRIDA) متولد می شوند که ناشی از یک جهش ژنی است که باعث کمبود آهن می شود.
درمان کمبود آهن در کودکان
برای درمان کمبود آهن در کودکان، روش های مختلفی از جمله مصرف مکمل های آهن، تغذیه با غذاهای غنی از آهن و در برخی موارد، درمان علت اصلی کمبود آهن مانند کم خونی مزمن استفاده می شود.
انتخاب بهترین درمان برای کودک بستگی به شدت کمبود آهن در بدن کودک، علت آن، سن کودک و وضعیت جسمانی کودک دارد و باید توسط پزشک متخصص تعیین شود.
بیشتر مکمل های آهن در دوزبندی های مختلفی از جمله قرص، شربت و قطره وجود دارند که بسته به سن کودک، وزن و شدت کمبود آهن، پزشک ممکن است یکی از آن ها را به کودک تجویز کند.
مصرف مکمل های آهن می تواند بهبود علائم کمبود آهن را در کودکان بهبود بخشد و باعث افزایش سطح آهن در بدن کودک شود.
علاوه بر مصرف مکمل های آهن، مصرف غذاهای غنی از آهن نیز می تواند به کودکان کمک کند تا سطح آهن خود را افزایش دهند.
مصرف غذاهای غنی از ویتامین C مانند پرتقال، نارنج، گوجه فرنگی، تمشک و گیلاس می تواند به جذب آهن در بدن کودک کمک کند.
همچنین مصرف غذاهایی مانند گوشت قرمز، ماهی، تخم مرغ، شیر و محصولات لبنی که حاوی ویتامین B12 هستند، باعث افزایش سطح هموگلوبین در بدن شده و به درمان کم خونی کودک کمک می کند.
بهترین روش پیشگیری از کمبود آهن کودکان
بهترین روش برای جلوگیری از ابتلا به کمبود آهن، رژیم غذایی و سبک زندگی مملو از آهن و ویتامین C است.
گنجاندن مواد غذایی حاوی آهن در وعده های غذایی از مهم ترین راه حل های پیشگیری از کمبود آهن است.
همچنین استفاده از مکمل های آهن به خصوص در خانم ها به دلیل سیکل های ماهانه و خونریزی شدید زیر نظر پزشک، توصیه می شود.
از شما عزیزان سپاسگذاریم که تا پایان این مقاله ما را همراهی کردین، امیدواریم توانسته باشیم تا شما را با علائم کمبود آهن در کودکان و راه های درمان آن آشنا کرده باشیم.
شما عزیزان برای اطلاع از کم خونی در دوران بارداری نیز می توانید به مقاله کم خونی و فقر آهن در دوران حامگی مراجعه کنید.
فروشگاه امیرسیسمونی با سابقه ای خوشنام و معتبر سعی دارد تا در کنار شما عزیزان در زمینه پوشاک و سیسمونی نوزاد و کودک، قرار داشته باشد.
اشتراک گذاری
